Στην «Παλιά Πόλη» των Ιωαννίνων η οδός Ανεξαρτησίας ή του Μπαϊράμ Πασιά και οι παράδρομοί της και τα σοκάκια της ήταν η “ αγορά” στα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Το παζάρι της Ανεξαρτησίας άρχιζε περίπου από το Γυαλί Καφενέ (πλατεία Γεωργίου Σταύρου) και τελείωνε στην οδό Αβέρωφ, ενώ αριστερά μέχρι την εκκλησία του Αγίου Νικολάου Αγοράς και δεξιά περιελάμβανε και το Κριθαροπάζαρο (οδός Κάνιγκος).
Γιαλί Καφενέ
Η αρχή του παζαριού, περιοχή Γυαλί καφενέ, σήμερα ονομάζεται πλατεία Γυαλί Καφενέ- Γεωργίου Σταύρου. Εκτός από το καφενεδάκι που χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και είχε τριγύρω τζαμαρίες (γυαλί), οφείλει το όνομα της η περιοχή, ίσως και στο ότι ένα κανάλι από τη λίμνη περνούσε από εκεί, κι ήταν δηλαδή κοντά στο γιαλό (γιαλί με «ι» καφενέ).
Κάνιγγος
Στα στενά της Ανεξαρτησίας, δεξιά κι αριστερά, που σε οδηγούν και στην οδό Κάνιγγος αλλά και κατά μήκος αυτής, το βλέμμα σου θα χαιρετίσει χωρίς να το καταλάβει, κι εσύ χωρίς να προλάβεις να πάρεις ανάσα, τα πάμπολα μαγαζάκια με τις ξύλινες πόρτες τους και τις μικροσκοπικές βιτρίνες που είναι βαμμένες σε έντονο κόκκινο, μπλε, μωβ, πράσινο ή παστέλ χρώματα για να συνδυάζονται με τους πέτρινους τοίχους που τα συνθέτουν. Τι θα βρεις εκεί; Εκεί, είναι συγκεντρωμένη ολόκληρη η τέχνη των χεριών, ζωντανεμένη από ασήμι, χρυσό, πλατίνα, σμάλτο, χαλκό, ορείχαλκο, ύφασμα, ξύλο, πολυμερικό πηλό, ημιπολύτιμες πέτρες, ακόμη και ανακυκλώσιμα υλικά.
Άγιος Νικόλαος Αγοράς
Ο ναός καταστράφηκε πολλές φορές επί Τουρκοκρατίας αλλά αναστηλώθηκε περίπου το 1830 από δεήσεις και προσφορές των Γιαννιωτών του εξωτερικού, με τελευταίο τον Χατζηκώστα. Στον προαύλιο χώρο του ναού, νοτιοδυτικά της εκκλησίας, σήμερα υπάρχει η αίθουσα τελετών του ναού. Το δρομάκι που περνά μπροστά από το ναό είναι πλακόστρωτο και απόλυτα γραφικό, καθώς μπορείς να αντικρίσεις το πίσω μέρος της στοάς Λούλη.
Ανεξαρτησίας
Περπατώντας τα πλακόστρωτα της Ανεξαρτησίας, με τα εμπορικά μαγαζάκια το ένα δίπλα στο άλλο, σαν να ακουμπά το ένα στον ώμο του άλλου, πίσω από τις γυάλινες και φρεσκοβαμμένες βιτρίνες, με τα διαφημιστικά και τις “πύρινες” πινακίδες τους, βάλε με τη φαντασία σου 1900 εμπορικά και μαγαζιά με μεταξωτά, ασημικά και γουναρικά τον καιρό του Αλή Πασά. Ο σημερινός απόηχος από τα εναπομείναντα εργαστήρια αργυροχοϊας, καλαϊτζήδων (που γανώνουν παλιά σκεύη), σκαλιστάδων και μερικών σιδεράδων, μπορεί ακόμη και σε ταξιδεύει πίσω στο χρόνο.
Στοές Λούλη, Λιάμπεη και Αλιέως
Και πώς να μην προσέξεις τις πετρόκτιστες στοές που συναντάς. Κάθε μια έχει τον τρόπο της να σε καταπλήξει με ό,τι έχει να σου προσφέρει. Εσύ, αρκεί μόνο να διαβείς το κατώφλι της και να έχεις διάθεση να εξερευνήσεις οποιαδήποτε μορφή εναλλακτικής και μη, διασκέδασης. Τα πάλαι ποτέ εμπορικά μαγαζάκια τους έχουν αλλάξει σύσταση, έχουν αλλάξει οπτική, και σε προσκαλούν να γνωρίσεις την νέα τους ταυτότητα κρατώντας απήραχτη την κατασκευή τους από πέτρα και ξύλο. Κάποτε, εκτός από τα μαγαζάκια, κάθε στοά διέθετε και χάνι.
Πεζόδρομος Καλάρη
Όπως άλλοτε, έτσι και τώρα, εάν έχεις επισκεφτεί την “παλιά αγορά” με τα εμπορικά και τα εργαστήρια, δεν μπορείς να αφήσεις απ’ έξω την επίσκεψή σου στο Κουρμανιό, σαν καλός νοικοκύρης του παλιού καιρού! Όλοι οι νοικοκυρέοι θα κατέβαιναν στο Κουρμανιό και στη Σκάλα κάθε μέρα. Τότε και τώρα, η περιοχή σφύζει από ζωή. Εκεί που κάποτε ξεκινούσε η ζωοπανήγυρη, στη συμβολή των οδών Καλάρη και Κουντουριώτου, αντικρίζεις σήμερα πεζοδρομημένη την Καλάρη. Και τι δεν βρίσκεις εκεί! Πλήθος μικρομάγαζα, καφενεδάκια σε παραδοσιακό ύφος και μικροσκοπικά, αλλά και ξενοδοχείο ξεπροβάλλει ανάμεσά τους σαν τα χάνια της “παλιάς αγοράς”, που όλα μαζί το χειμώνα χουχουλιάζουν το ένα πλάι στο άλλο.
Το παζάρι
Αυτή η περιοχή, γύρω από το κάστρο βρέχονταν από τη λίμνη. Πριν μπαζωθεί η τάφρος αυτή, το λεγόμενο “χαντάκ’”, πολλές βάρκες των νησιωτών αλλά και των χωριών γύρω από τη λίμνη, έφταναν στην τάφρο, κοντά στην πύλη του κάστρου και κουβαλούσαν εμπορεύματα από και προς την πόλη.
Ο δρόμος της απόλαυσης
Σήμερα, βολτάροντας στο Κουρμανιό, δεν σε αφήνουν να ησυχάσεις οι ευωδίες από τα φαγητά που ψήνονται και μαγειρεύονται από τα αμέτρητα ταχυφαγεία. Το ένα δίπλα στο άλλο, κολλητά, κατηφορίζουν αλά μπρατσέτα το δρόμο της Αβέρωφ, μέχρι να φτάσουν στην πλατεία του Αγίου Νεομάρτυρος Γεωργίου. Ό,τι λαχταρήσει η ψυχή σου, θα το έχει το στομάχι σου. Η Γιοσέφ Ελιγιά και οι άλλοι παράδρομοι του Κουρμανιού οδηγούσαν κι οδηγούν στο Μώλο.
Σκάλα
Το “σκάλωμα” των καϊκιών στο λιμανάκι που σώζεται μέχρι σήμερα κατά μήκος του μώλου, υπήρξε η αιτία της ονομασίας της περιοχής σε “Σκάλα”. Στη συνοικία αυτή, ανήκουν και οι περιοχές Ταμπάκικα και παλαιά σφαγεία.
Ταμπάκικα
Ανάμεσα στα εγκαταλειμμένα, πετρόχτιστα μαγαζάκια του προηγούμενου αιώνα, με τα ξύλινα πλαίσια για τζαμαρίες, σημάδι του τότε εκσυγχρονισμού, συναντάς ανακαινισμένα κάποια από αυτά και αλλαγμένα σε καφέ και μπαράκια, που όμως έχουν διατηρήσει το παραδοσιακό ύφος του προηγούμενου αιώνα. Στα Ταμπάκικα σήμερα θα συναντήσεις παραδοσιακά ταβερνάκια και μαγειρεία, το ένα δίπλα στο άλλο
Γαριβάλδη – Παλαιά Σφαγεία
Τα καλοδιατηρημένα και ανακαινισμένα κτήρια των παλαιών σφαγείων, λίγο πιο κάτω από την οδό Γαριβάλδη, φιλοξενούν κατά καιρούς καλλιτεχνικές δράσεις. Άλλοτε εκθέτουν πίνακες ζωγραφικής, άλλοτε φεστιβάλ φωτογραφίας, παρουσιάσεις βιβλίων κι εκθέσεις εκδοτικών οίκων ξενόγλωσσων βιβλίων.
